Κριτική παρουσίαση του Περφορατέρ από τον Άγγελο Κουτσούκη στο Ogdoo

Περιγράφει με ειλικρίνεια και σαφήνεια την κατάσταση στην οποία βρεθήκαμε-και βρισκόμαστε –στην μνημονιακή Ελλάδα

O Aποστόλης Καπαρουδάκης είναι δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός και κατάφερε σε αυτό, το πρώτο του μυθιστόρημα, να αποτυπώσει την οικονομική, κοινωνική, πολιτική και δημοσιογραφική κρίση που ζούμε τα τελευταία περίπου δεκαπέντε χρόνια , καλύτερα από τους περισσότερους Ελληνες συγγραφείς που έχουν ή δεν έχουν ασχοληθεί με αυτά τα δύσκολα θέματα.

Χρησιμοποιώντας την φόρμα του αστυνομικού μυθιστορήματος, και με επιρροές που θα ζήλευε και ο μετρ του είδους Πέτρος Μάρκαρης, έγραψε ένα μυθιστόρημα που περιγράφει με ειλικρίνεια και σαφήνεια την κατάσταση στην οποία βρεθήκαμε-και βρισκόμαστε –στην μνημονιακή Ελλάδα. Η υπόθεση του βιβλίου του, αν γινόταν σενάριο, θα μπορούσε να γίνει μια καταπληκτική μαύρη κωμωδία με θέμα την διαπλοκή στα ΜΜΕ, την ανεπάρκεια του επίσημου κράτους στον χειρισμό κρίσεων και το πόσο απλό είναι τελικά να χαρακτηριστεί κανείς ΄΄τρομοκράτης΄΄ από τις αρχές και τα ΜΜΕ.

Η υπόθεση είναι απλή: ένας άνεργος δημοσιογράφος, ο Ευάγγελος Αρναούτης, με δυσκολία κλείνει ένα ραντεβού με τον διευθυντή ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού Flash Channel, κύριο Κανίστρα, προς ανέρευση δουλειάς φυσικά. Στο ραντεβού αυτό, ο άνεργος δημοσιογράφος πολύ γρήγορα καταλαβαίνει ότι αλλοιώς αντιλαμβάνεται την δημοσιογραφία ο ίδιος και αλλοιως ο κυριος Κανίστρας. Δυό κόσμοι που δεν συναντιούνται πουθενά. Από την μια ο ΄΄πετυχημένος΄΄ δημοσιογράφος-τηλεπαρουσιαστής που γνωρίζει μέσα από τις μικρές οθόνες όλη η Ελλάδα, από την άλλη ένας έντιμος δημοσιογράφος που θέλει να κάνει σωστά τη δουλειά του. Από τη μια όλα τα εφέ του νεόπλουτου πετυχημένου τηλεοπτικού αστέρα, από την άλλη ένας δημοσιογράφος που δεν τον αφήνουν πιά να κάνει αυτό που ξέρει να κάνει. Απατεώνας πάντως δεν είναι. Φεύγοντας από το γραφείο του διευθυντή ειδήσεων του Flash Channel, και αφου δουλειά δεν βρίσκει για μιά ακομα φορά, αποφασίζει να τον εκδικηθεί με τον τρόπο που θα έπαιρνε εκδίκηση ένα παιδί: Αντιλαμβάνεται τον τρόμο που προκαλούν οι κατσαρίδες στον κύριο Κανίστρα, και την άλλη μέρα επιστρέφει μεταμφιεσμένος και ρίχνει μερικές κατσαρίδες μέσα στο αυτοκίνητό του. Η ενέργεια αυτή εκλαμβάνεται σαν τρομοκρατική ενέργεια από τα τσακάλια των ειδήσεων και εκεί αρχίζει το πανηγύρι.

΄΄Ηταν ευχαριστημένος από τον εαυτό του. Είχε κάνει κάτι που ονειρευόταν από παιδί: είχε εκδικηθεί. Ηταν πλέον ένας τιμωρός. Ετάξει, δεν είχε τρελλαθεί, δεν ήταν κι ο Ζορό. Δεν ήταν όμως πιά και το παροιμιώδες ανθρωπάκι που τα κατάπινε όλα αμάσητα. Δεν ήταν πλέον ο μικροαστός μαλάκας που έσκυβε πάντα το κεφάλι. Εστω τη μια και μοναδική αυτή φορά , είχε τιμωρήσει τον θύτη του. Είχε πάρει, όπως λένε, το νόμο στα χέρια του –που νόμο που να καταδικάζει σε μαρτύρια αυτού του είδους, είναι σίγουρο, θα έκανε αιώνες να θεσπίσει η ανθρωπότητα. Είμαι δηλαδή και ένας καινοτόμος νομοθέτης, σκέφτηκε ειρωνευόμενος τον εαυτό του, για φαντασου……..Η επαγγελματική συνάντησή του με τον Κανίστρα ήταν αυτή που άλλαξε για πάντα τη σχέση του με αυτά τα έντομα. Αυτή ήταν που τον είχε εξωθήσει στη δημιουργία της τρομοκρατικήε οργάνωσης, της οποίας αρχηγός, μέλος, ιδεολογικός και εκτελεστικός βραχίονας ήταν ο ίδιος.΄΄

Διότι, όπως πολύ σωστά υποθέσατε, τα σαίνια των τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων μετατρέπουν το αστείο με τις κατσαρίδες σε τρομοκρατική ενέργεια, και λίγο αργότερα, το ίδιο το κράτος την βαφτίζει κρίση υγειονομικου χαρακτήρα, με τις γνωστές απαγορεύσεις της πρώτης εποχής του κορωνοιού να επιστρέφουν, χωρίς κανείς να φέρνει αντίρρηση, αφού τα μέτρα αυτού του είδους τα συνηθίζει κανείς εύκολα πιά. Απαξ και γίνουν, η εκάστοτε εξουσία τα έχει στο τσεπάκι και τα επαναφέρει όποτε θέλει.

Ο Αποστόλης Καπαρουδάκης έχει την εμπειρία να διακωμωδήσει εκ των έσω τον χώρο της σημερινής δημοσιογραφίας, αυτής της δημοσιογραφίας που έκανε τον υγειώς σκεπτόμενο κόσμο να γυρίσει την πλάτη στα επίσημα δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης.

΄΄Και οι ειδήσεις δεν είναι εικονοστάσια, είναι καταγραφή ιστοριών΄΄, όπως συνήθιζε να λέει ξεκινώντας το μάθημά του στο ΙΕΚ ο Κανίστρας. Γιατί με τα χρόνια , η αυθεντία του είχε γίνει και άξιος δάσκαλος. Αλλωστε ποιος θα δίδασκε στους φερέλπιδες δημοσιογράφους τα μυστικά της δουλειάς; Ο Ευάγγελος Αρναούτης , που είχε να δεί ένσημο απ’ όταν ήταν υπουργός οικονομικών ο Τσακαλώτος; Αξιος δάσκαλος δημοσιογραφίας και άνεργος ταυτόχρονα είναι σχήμα οξύμωρο, μιας και επιτυχημένος δημοσιογράφος θεωρείται εδώ και δεκαετίες ο πλούσιος δημοσιογράφος.΄΄

Γράφει πολλά και σοβαρά ο συγγραφέας, με ένα αδιόρατο χιούμορ που διατρέχει όλο το μυθιστόρημα. Με αυτό το ύφος μιλάει για την κοινωνική, πολιτική και οικονομική κατάσταση που όλοι βιώσαμε από το 2010 και μετά. Για το πώς προέκυψαν αυτά που προέκυψαν-μνημόνια, Χρυσή Αυγή, και ξανά μνημόνια. Για το πώς ολόκληρες κοινωνικές ομάδες περιθωριοποιήθακαν οικονομικά και κατ’ επέκταση κοινωνικά. Για το πώς έφυγαν για να δουλέψουν στο εξωτερικό όσοι μπορούσαν, για την κοροιδία που πούλησαν στον κόσμο αρχές και τηλεοράσεις στη διάρκεια της καραντίνας.

΄΄Στην πρώτη και τη δεύτερη καραντίνα, εκεί ήταν που άρχισαν να αναρωτιούνται έντονα πως τα καταπίνει ο κόσμος όλα αμάσητα. Ολο απορία ρωτούσαν ο ένας τον άλλον: ΄΄και δεν υπάρχει αντίδραση γι΄αυτό;’’ ΄΄και δεν υπάρχει αντίδραση για εκείνο;΄΄ Στις εννιά το βραδάκι όλοι στο σπιτάκι τους. Στις επτά το πρωί όλοι σαν τις σαρδέλες στα λεωφορεία. ΄΄

Ο Αποστόλης Καπαρουδάκης έγραψε ένα πολύ έντιμο μυθιστόρημα, που μας διαβεβαιώνει ότι δεν είναι παράλογα όσα σκεφτόμαστε τα τελευταία χρόνια. Είναι παράλογα αυτά που ζούμε, τόσο απλά. Μου θύμισε σε πολλά σημεία την φράση ΄΄ο βασιλιάς είναι γυμνός΄΄, που κανείς δεν τολμάει να πεί δυνατά. Ε, εδώ . τα πράγματα λέγονται με το όνομά τους. Ο βασιλιάς είναι γυμνός. Εχουμε ένα μυθισόρημα γραμμένο με απλή, καθημερινή γλώσσα, που ακουμπάει στα δύσκολα θέματα της εποχής μας: ανεργία, κοινωνική απαξίωση, επικράτηση του ΄΄λαμπερου΄΄ της τηλεόρασης, διαμόρφωση των ειδήσεων όπως συμφέρει το σύστημα. Ναι, συμβαίνουν όλα αυτά. Τα ζούμε. Και βρέθηκε κάποιος να τα κάνει μυθιστόρημα που διαβάζεται χαλαρά, με αστείες κορυφώσεις, και ένα υπόγειο χιούμορ που δεν σε αφήνει στιγμή να βαρεθείς. Το ΄΄Περφορατέρ΄΄, που θα ανακαλύψετε τι ακριβώς χρησιμεύει διαβάζοντας το βιβλίο, είναι ένα λαικό μυθιστόρημα που κλείνει το μάτι στον Ντάριο Φο, τον Πέτρο Μάρκαρη,τον Αντρέα Καμιλέρι. Προσωπικά, θα περιμένω με αδημονία το επόμενο βιβλίο του.
Και όπως είπε ο δημιουργός του ΄΄Περφορατέρ΄΄ σε μια συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών για τον κόσμο των Ειδήσεων και πως παράγονται:

΄΄ Ένα μεσοδιάστημα πριν τον Γ’ Παγκόσμιο είναι αυτό που ζούμε, έχει όλα τα χαρακτηριστικά του μεσοπολέμου: την πείνα, την απαξίωση της ανθρώπινης ζωής, την ανατριχιαστική άνοδο του ρατσισμού και του φασισμού, τη βίαιη επαναχάραξη των συνόρων, την πολτοποίηση ολόκληρων λαών, την σαλατοποίηση των ιδεολογιών, την απροκάλυπτη απώλεια κάθε είδους λογικής, την οπισθοχώρηση σε ό,τι μέχρι σήμερα θεωρούσαμε ως δεδομένη κατάκτηση του πολιτισμού.Η πραγματικότητα εκπέμπεται περιχαρής από τα ρούχα και τις κομμώσεις των παρουσιαστών των δελτίων ειδήσεων· θα τολμούσα να πω, περισσότερο απ’ ό,τι κι απ’ τις ίδιες τις ειδήσεις που αυτοί μεταφέρουν προς το κοινό. Οπως λέει κι ένας από τους ήρωες του βιβλίου, «δεν είναι ότι ο κόσμος πιστεύει τα δελτία ειδήσεων που βλέπει, ξέρει ότι είναι σαν την μπάλα, όλα τα παιχνίδια στημένα, αλλά αν δεν δεις και λίγη μπαλίτσα πώς θα περάσει η ώρα;».

To κείμενο στο Ogdoo.gr